W ZHP hufiec jest terytorialną wspólnotą gromad, drużyn, kręgów i innych podstawowych jednostek organizacyjnych. Oprócz jednostek podstawowych lub też zamiast nich, hufiec może skupiać związki drużyn i szczepy.
Hufiec obejmuje terytorialnie na ogół obszar powiatu, w dużych miastach – jednej lub kilku dzielnic.
Hufiec tworzy warunki do działania jednostek organizacyjnych przez:
- budowanie wspólnoty instruktorskiej i wspólnoty gromad, drużyn i kręgów,
- wychowanie, kształcenie i wspieranie drużynowych i funkcyjnych,
- pozyskiwanie i motywowanie kadry,
- inicjowanie i wzmacnianie działalności programowej i metodycznej podstawowych jednostek organizacyjnych,
- wspieranie gromad, drużyn, kręgów, szczepów i związków drużyn w organizowaniu akcji letniej i zimowej,
- koordynację, nadzór i systematyczną ocenę podległych jednostek organizacyjnych w zakresie zgodności z celami, zasadami i regulaminami ZHP i metodą harcerską,
- współpracę z władzami lokalnymi,
- pozyskiwanie środków finansowych i materialnych.
Hufiec ZHP Grudziądz im. Roty Grudziądzkiej działa na terenie Grudziądza oraz powiatu grudziądzkiego. Podlegamy Chorągwi Kujawsko-Pomorskiej im. Mikołaja Kopernika z siedzibą w Bydgoszczy, przy ul. Dworcowej 56.
Rota Grudziądzka
W styczniu 1940 r. została utworzona w Grudziądzu z inicjatywy Tadeusza Kaubego organizacja konspiracyjna Rota. Na jej czele stała Rada Okręgowa. Ogółem Rota liczyła ok. 50 członków zorganizowanych w systemie trójkowym. Otrzymywali oni przy zaprzysiężeniu identyfikator literowo-liczbowy, tzn. litera określała stopień, cyfra rzymska obwód terytorialny, a cyfra arabska numer ewidencyjny.
Podziemne struktury Roty istniały w Grudziądzu, Bydgoszczy, Chełmnie, Chojnicach, Brodnicy, Nowym Mieście Lubawskim, Tczewie, Toruniu. Organizacja zamierzała prowadzić działalność sabotażową i propagandową. Nie zdołano dokonać żadnych akcji sabotażowych, natomiast prowadzono nasłuch radiowy i przygotowywano na jego podstawie materiały do wydawania własnego biuletynu.
1 czerwca 1940 r. doszło do licznych aresztowań, które rozbiły Rotę. We wrześniu 1941 r. w Grudziądzu niemiecki sąd wydał 4 wyroki śmierci, w tym na T. Kaubego, reszta otrzymała kary więzienia (część zesłano potem do obozu koncentracyjnego Stutthof). Wyroki śmierci zostały wykonane przez zgilotynowanie 20 stycznia 1942 r. w Poznaniu.