Nowy rok, a z nim nowy przegląd miesięcznika ,,Czuwaj”.

Tym razem pwd. Paulina Szewa przygotowała skrót najciekawszych artykułów z dwóch ostatnich numerów tego czasopisma, które poruszają tematy takie jak działaniach harcerzy podczas powodzi na Dolnym Śląsku, konferencja „Kobieta–Skautka–Harcerka”, kursy harcmistrzowskie, system pracy z kadrą i międzynarodowe inicjatywy. To wszystko i wiele więcej znajdziecie w poniższym przeglądzie. 

Serdecznie zachęcamy do zapoznania się również z poprzednimi wpisami z cyklu, a tymczasem miłej lektury!

 

Czuwaj nr 11

Listopadowy numer „Czuwaj” skupia się głównie na temacie służby, jaką harcerze i harcerki pełnili podczas zmagań ze skutkami wrześniowej powodzi na Dolnym Śląsku. W numerze możemy przeczytać o emocjach i wyzwaniach, z jakimi mierzyli się zarówno sztab kryzysowy, jak i wolontariusze. Znajdziemy również kilka słów od organizatorów Jamboree oraz relację z Juliette w Seine 2024.

 

Dwa oblicza powodzi –  phm. Ewelina Toboła

Historia opowiada o nauczycielce geografii, która zdecydowała się na osobiste zaangażowanie w pomoc po powodzi. Zainspirowana relacją wideo z zalanych terenów i reakcją swoich uczniów, podjęła spontaniczną decyzję o wzięciu udziału w wolontariacie.

Pierwsze zadania obejmowały sortowanie darów i wzmacnianie wałów przeciwpowodziowych w Opolu. Następnie trafiła do Paczkowa, gdzie wspólnie z grupą wolontariuszy opróżniała zalane domy, przedszkola i żłobki. Prace były fizycznie i emocjonalnie wymagające – musiała mierzyć się z widokiem ludzi, którzy stracili dorobek życia, oraz z ciężarem zniszczonych przedmiotów, takich jak nasiąknięte wodą materace czy rodzinne pamiątki.

Jednocześnie doświadczenie to ukazało niesamowitą solidarność ludzi, którzy pomagali bez wahania. Mimo trudności nauczycielka odczuwała głęboką wdzięczność za codzienne wygody i zrozumiała, jak ważne są wspólne działania w obliczu tragedii. To przeżycie na zawsze pozostawiło w niej ślad, będąc świadectwem siły i ludzkiej dobroci.

 

Egzamin wytrwałości w służbie. Refleksja komendanta Chorągwi Dolnośląskiej – hm. Arkadiusz Rudolf

Powódź, która dotknęła Dolny Śląsk, była wyjątkowym sprawdzianem dla harcerzy i instruktorów. Decyzja o odwołaniu części Rajdu Granica początkowo wzbudzała kontrowersje, okazała się jednak konieczna, by zapewnić bezpieczeństwo uczestnikom i skierować siły na pomoc potrzebującym. Harcerze stanęli ramię w ramię z profesjonalnymi służbami, podejmując się koordynacji działań takich jak sypanie piasku czy organizacja punktów pomocowych. Młodsi harcerze pracowali pod okiem opiekunów, a starsi podejmowali się trudniejszych zadań w najbardziej zagrożonych miejscach. Nie obyło się jednak bez wyzwań, takich jak „turystyka powodziowa” czy dezinformacja w mediach społecznościowych. Mimo to organizacja pokazała siłę swojej struktury, sprawnie działając w kryzysowych warunkach. Harcerska pomoc nie zakończyła się wraz z opadnięciem wody – wciąż trwa, obejmując wsparcie emocjonalne, sprzątanie oraz planowanie inicjatyw dla dotkniętych społeczności. To wydarzenie udowodniło, że ideały braterstwa i służby są fundamentem harcerstwa, które w obliczu tragedii działa z pełnym zaangażowaniem.

 

Czuwaj nr 12

W tym numerze poruszone zostały tematy takie jak: konferencja Kobieta- Skautka- Harcerka 6.0: Obywatelka; przyjęcia przez Radę Naczelną  uchwały o „Systemie pracy z kadrą”. Możemy przeczytać o kursie harcmistrzowskim czy Seminarium Skautów Wodnych.

 

System Pracy z Kadrą – hm. Judyta Komenda, hm. Rafał Maćkowiak, phm. Barbara Ponicka

W listopadzie zakończono proces aktualizacji „Systemu pracy z kadrą” ZHP, trwający od roku. Był to czas intensywnych poszukiwań, jak skuteczniej wspierać kadrę w jej działaniach oraz jak efektywnie pomagać liderom, mentorom i komendom harcerskim. Kluczowym elementem nowego dokumentu jest wprowadzenie definicji kultury organizacyjnej, która obejmuje wartości, normy i zachowania kształtowane przez kadrę w zespołach. Dokument wzbogacono o 12 aspektów pracy z kadrą, które wspierają efektywność zespołów oraz ich członków, a także o Model Przywództwa w ZHP, oparty na rozwiązaniach WAGGGS, który wskazuje kierunki rozwoju i promuje współdziałanie w podejmowaniu odpowiedzialności.

Nowa definicja kadry rozszerza jej zakres na wszystkie osoby realizujące misję ZHP, niezależnie od długości ich zaangażowania, eliminując podział na kadrę wychowawczą i wspierającą. Wprowadzono również dwa kluczowe kroki w pracy z kadrą: wprowadzenie do wspólnoty i wdrożenie do działania, które mają ułatwić nowym osobom oraz tym zmieniającym rolę odnalezienie się w nowym środowisku. Zaktualizowano także katalog narzędzi wspierających pracę nad sobą oraz podsumowanie działań, które umożliwiają refleksję i wyznaczenie kierunków dalszego rozwoju.

Proces aktualizacji dokumentu był wynikiem współpracy Zespołu ds. Pracy z Kadrą Rady Naczelnej i Wydziału GK ds. Pracy z Kadrą, a także konsultacji w środowisku ZHP. Komisarka Zagraniczna oraz przedstawicielka ZHP w WAGGGS odegrały ważną rolę we wprowadzeniu Modelu Przywództwa. Dokument wejdzie w życie we wrześniu 2025 roku, co pozwoli na przygotowanie kadry do nowych wyzwań i poszerzenie wiedzy w zakresie zmian. Już teraz jednak zachęca się do zapoznania z jego treścią.

 

Konferencja Kobieta- Skautka- Harcerka 6.0: Obywatelka – hm. Aleksandra Polesek

Pomysł na konferencję „Kobieta–Skautka–Harcerka” zrodził się w gronie instruktorek ZHP, które chciały, by plakietka WAGGGS była symbolem zaangażowania, a nie formalności. Celem było podkreślenie kobiecej perspektywy w harcerstwie, rozmowy o wyzwaniach i budowanie przestrzeni dla działań wspierających rozwój dziewcząt i kobiet w duchu misji WAGGGS. Pierwsza edycja odbyła się w 2019 r. w Bydgoszczy, a jej tematyka dotyczyła miejsca kobiet w ruchu harcerskim i skautowym.

Kolejne konferencje koncentrowały się na różnych aspektach: wzmacnianiu dziewcząt („Scouting for Girls” w 2020), liderskich zmianach (2021), reagowaniu w sytuacjach kryzysowych (2022) i budowaniu partnerstw wokół Celów Zrównoważonego Rozwoju (2023). Tegoroczna edycja w Krakowie była poświęcona obywatelskiemu zaangażowaniu dziewcząt i kobiet oraz ich roli w społeczności.

Dzięki konferencjom uczestnicy mają okazję do wymiany doświadczeń, nawiązywania współpracy i zdobywania nowej wiedzy. Organizacja przynosi satysfakcję oraz daje możliwość poznania ekspertów, członkiń innych organizacji i inspirujących liderów. Choć pojawiają się pytania o zasadność konferencji skupiających się na kobietach, wydarzenie pozostaje otwarte dla wszystkich. Zespół organizacyjny już planuje kolejne edycje, a najbliższa ma się odbyć w Łodzi.

Autorka: pwd. Paulina Szewa